Walter Benjamin (1892-1940) is een Duits-Joodse schrijver die in de jaren 1920-1930 enkele filosofische werken schreef, maar zich vooral profileerde als literair criticus. Voor zowel Hannah Arendt als Susan Sontag is hij een belangrijke en dierbare auteur. Arendt raakt in 1938 in Parijs met Benjamin bevriend. Sontag, een generatie jonger, beschouwt Benjamin als een van haar grote voorbeelden. Beiden hebben een essay aan hem gewijd. Die essays nemen in hun oeuvre een bijzondere plaats in, en worden nu voor het eerst in één uitgave samengebracht.

De parelduiker

Arendt tekent een portret van Benjamin vanuit drie gezichtspunten. Ze begint met een persoonlijke beschrijving, waarin onhandigheid en tegenspoed centraal staan. Vervolgens neemt ze meer afstand en schetst ze een tijdsbeeld: het milieu waaruit Benjamin kwam en de worsteling van de vooroorlogse Duits-Joodse intelligentsia met hun Joodse afkomst. In het laatste deel laat ze op eigenzinnige wijze zien hoe de verhouding tussen taal en traditie doorwerkt in Benjamins geschriften en werkt ze haar beroemd geworden karakterisering van Benjamin als parelduiker uit.

De melancholicus

Sontag begint haar essay met een beschrijving van drie portretfoto’s van Benjamin, en gaat dan dieper in op zijn melancholie. Benjamin verbond deze stemming met zijn geboorte ‘in het teken van Saturnus’. Sontag gaat een stap verder en vindt die melancholie overal in zijn werk terug.

Voor velen is Benjamin een intrigerende, maar ook ongrijpbare auteur. Deze essays maken duidelijk waarom, zonder de diepgang van zijn persoon en zijn werk te versimpelen.

Inleiding en vertaling: Remi Peeters en Dirk De Schutter
Deel 2 in de serie Reflecties. Daarin verschijnen teksten die hedendaagse ontwikkelingen of dominante denkbeelden in een ander licht stelle