Met een nawoord van Maarten Asscher

Mijn land, mijn licht en kracht,
mijn lot, wat ben je mooi,
mijn ster, wat ben je zwak.
Ik ben geboren, Rusland,
om jouw mistige naam te dragen.

In een tijd dat in Rusland en in voormalige Sovjetrepublieken de repressie weer volop aanwezig is, verdient het werk van de in 1936 geboren Russische dissidente en dichteres Natalja Gorbanevskaja ook in Nederland de aandacht. De bundel Dwars op de harde wind biedt voor de Nederlandstalige lezer een eerste kennismaking in boekvorm met haar poëzie, vanaf het midden van jaren 50 tot haar sterfjaar 2013.

Voor Andrej Sacharov was Gorbanevskaja binnen de Russische dissidentenbeweging een van ‘de mensen van het eerste uur’. Haar compromisloze protesthouding moest ze betalen met langdurige opsluiting in een psychiatrische gevangenis. Enkele jaren na haar vrijlating in 1972 kon ze in ballingschap naar Parijs emigreren, waar ze tot aan haar dood in het Russisch poëzie bleef schrijven. In haar niets ontziende moed om zich tegen staatsonderdrukking te keren was zij al net zo consistent als in haar meestal korte gedichten, waarin ze bijna een halve eeuw lang de menselijke conditie even grimmig als beeldend wist te vangen.